Szukasz skutecznego karnisty w Gdańsku, Gdyni, Sopocie lub innym mieście województwa pomorskiego?
Coraz więcej klientów styka się z zarzutem oszustwa przy sporach o umowy, inwestycje i sprzedaż online. Granica między nieudaną transakcją a przestępstwem bywa cienka, a stawka jest wysoka. Jeśli poszukujesz pomocy prawnej w sprawach karnych związanych z oszustwem na terenie Trójmiasta – Gdańska, Gdyni, Sopotu – lub w innych miastach województwa pomorskiego, takich jak Wejherowo, Rumia, Reda, Pruszcz Gdański, Tczew, Starogard Gdański, Kwidzyn, Malbork czy Chojnice, warto wiedzieć, jak prawo patrzy na art. 286 k.k., jak prokuratura zbiera dowody i jak wygląda skuteczna obrona.
W tym tekście wyjaśniam podstawy odpowiedzialności, możliwe sankcje oraz najczęstsze strategie procesowe. Zobaczysz też, kiedy błąd nie jest oszustwem i co zrobić od razu po otrzymaniu zarzutów.
Jak prawo opisuje przestępstwo z art. 286 k.k.?
Oszustwo z art. 286 k.k. polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu uzyskania korzyści majątkowej, przy czym sprawca doprowadza do tego za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Według stanu prawnego na 2025 r. oszustwo wymaga kilku elementów naraz. Sprawca działa dla zysku, a pokrzywdzony rozporządza mieniem niekorzystnie. Sposobem jest wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu albo niezdolności do należytego pojmowania działania. To przestępstwo skutkowe i umyślne. Samo niewywiązanie się z umowy nie wystarczy – orzecznictwo sądów wskazuje, że prawo karne i postępowanie karne, poza szczególnymi przypadkami, nie powinno być narzędziem dochodzenia należności w obrocie cywilnoprawnym. Liczy się zamiar i sposób wpływu na decyzję majątkową drugiej strony.
Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2025 r. (sygn. akt V KK 449/24): „Istotność błędu ocenia się w kontekście wpływu na decyzję o rozporządzeniu mieniem – jeżeli takie powiązanie kauzalne występuje, to oczywiste jest, że takie wprowadzenie w błąd było istotne z punktu widzenia zrealizowania znamion tego przestępstwa.”
W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2025 r. (IV KK 403/24) podkreślono: „Dla zaistnienia przestępstwa oszustwa wystarczające jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd. Sprawca, który świadomie zataja przed kontrahentem obiektywnie istniejącą sytuację, która ma wpływ na możliwość realizacji umowy, wypełnia znamiona czynu z art. 286 § 1 KK.”
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, nawet daleko idąca naiwność czy łatwowierność pokrzywdzonego nie powoduje braku wyczerpania przez sprawcę znamienia dotyczącego wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd, o ile był to błąd istotny dla niekorzystnego rozporządzenia mieniem (wyrok SN z 12 stycznia 2023 r., sygn. akt I KK 24/22, wyrok SA w Gdańsku z dnia 9 stycznia 2025 r.).
Jakie sankcje grożą za oszustwo?
Za typ podstawowy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
W wypadku mniejszej wagi możliwa jest grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienie wolności do 2 lat. Gdy mamy do czynienia z mieniem znacznej wartości (powyżej 200 000 zł), zagrożenie karą za oszustwo jest surowsze i wynosi od roku do 10 lat pozbawienia wolności.
Sąd może orzec także środki kompensacyjne, w tym obowiązek naprawienia szkody w całości lub w części, przepadek korzyści majątkowych, zakaz zajmowania określonych stanowisk czy prowadzenia określonej działalności. W określonych sytuacjach możliwe są łagodniejsze rozstrzygnięcia, na przykład warunkowe umorzenie postępowania lub dobrowolne poddanie się karze, zwłaszcza po naprawieniu szkody.
Warto pamiętać, że wobec sprawcy oszustwa, który dobrowolnie naprawił szkodę w całości lub w znacznej części, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a jeśli szkoda została naprawiona w całości, sąd może nawet odstąpić od wymierzenia kary.
Przegląd najczęściej występujących rodzajów oszustw
W erze cyfrowej przestępcy wypracowali szereg metod oszukańczych, z których wiele jest kierowanych przeciwko mieszkańcom miast pomorskich, w tym Gdańska, Gdyni, Sopotu, Wejherowa, Rumi, Redy, Pruszcza Gdańskiego, Tczewa, Starogardu Gdańskiego, Kwidzyna, Malborka i Chojnic.
Oszustwa internetowe i komputerowe
Phishing to jeden z najpowszechniejszych oszustów internetowych polegający na wykorzystaniu wiadomości e-mail oraz SMS celem wydobycia poufnych danych – zazwyczaj działania polegają na kradzieży loginów, numerów kart kredytowych, rachunków bankowych; wiadomości phisingowe są tworzone w taki sposób, aby wyglądały jak autentyczne.
Przestępcy często wykorzystują platformy sprzedażowe e-commerce celem wystawienia fałszywych atrakcyjnych ofert sprzedaży, które często kończą się na przelaniu zaliczki – jest to jeden z najstarszych sposobów oszustwa komputerowego.
Metoda „na BLIKa” – szczególnie perfidna forma cyberoszustwa polegająca na przejęciu konta ofiary w mediach społecznościowych, a następnie wysyłaniu wiadomości do bliskich lub znajomych tej osoby z prośbą o pilne przesłanie kodu BLIK.
Kradzież tożsamości – wszelkiego rodzaju działania mające na celu uzyskanie danych osobistych, najczęściej poprzez proponowanie dobrze płatnych stanowisk pracy, w wyniku czego przesyłamy bogato rozbudowane CV; niejednokrotnie oszuści wymagają kolejnych danych, a nawet założenia rachunku bankowego, co pozwala im wykorzystać dane do popełnienia innych przestępstw.
Oszustwa „na wnuczka” i „na policjanta”
Wręcz typowym przykładem tego rodzaju działań są obecnie oszustwa dokonywane metodą „na wnuczka” bądź „na policjanta”, w których sprawca podaje się za kogoś zupełnie innego, niż jest w rzeczywistości, wykorzystując jednocześnie charakterystyczne cechy osoby, pod którą się podszywa po to, aby uzyskać np. darowiznę gotówki.
Oszustwa bankowe i kredytowe
Oszuści wyłudzają kredyty, pożyczki czy odszkodowania, wykorzystując sfałszowane dokumenty, zatajając istotne okoliczności lub podając nieprawdziwe dane o zatrudnieniu i dochodach. Osoby pokrzywdzone mogą być zarówno klientami instytucji finansowych, jak i samymi bankami.
Oszustwa ubezpieczeniowe
Polegają na uzyskaniu odszkodowania na podstawie fikcyjnych zdarzeń, często z wykorzystaniem nieprawdziwych informacji, by otrzymać korzyść majątkową od firmy ubezpieczeniowej.
Oszustwa handlowe i inwestycyjne
Obejmują fałszywe oferty inwestycyjne, fałszywe giełdy kryptowalut, wyłudzenie towaru bez zamiaru zapłaty, oszustwa matrymonialne czy nigeryjskie.
Odmian oszustw jest tak wiele, jak niewyczerpana pozostaje pomysłowość samych oszustów – wymienić można oszustwa: asekuracyjne, finansowe, gospodarcze, handlowe, kredytowe, komputerowe, loteryjne, matrymonialne, nigeryjskie, na kuriera, na wnuczka, na policjanta, reklamowe, ubezpieczeniowe, za pobraniem, podatkowe; z uwagi na środki służące jego dokonaniu da się wyróżnić oszustwo telekomunikacyjne (telefoniczne, internetowe), a wśród tych popełnianych przez internet – te zdarzające się na różnego rodzaju aukcjach internetowych.
Jak adwokat Wojciech Borowik reprezentuje klientów w sprawach o oszustwa
Adwokat Wojciech Borowik z Gdańska posiada istotne doświadczenie w obronie przed zarzutami z art. 286 k.k. oraz reprezentacji pokrzywdzonych w postępowaniach karnych dotyczących oszustw. Prowadzi sprawy karne na terenie całego województwa pomorskiego, w tym w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Wejherowie, Rumi, Redzie, Pruszczu Gdańskim, Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Kwidzynie, Malborku, Chojnicach i pozostałych miejscowościach regionu.
W swojej praktyce adwokat Borowik skutecznie reprezentuje klientów w sprawach o różne typy oszustw – od klasycznych form wprowadzenia w błąd przy transakcjach handlowych, przez oszustwa internetowe, bankowe, po najnowsze metody cyfrowe. Jako specjalista z zakresu prawa karnego, z bogatym doświadczeniem oraz odpowiednimi kwalifikacjami, prowadzi kompleksową obronę od momentu wszczęcia postępowania przygotowawczego, przez wszystkie etapy postępowania sądowego, aż po postępowania odwoławcze.
Jak prokuratura i sąd ustalają dowody w takich sprawach?
Analizują przede wszystkim zamiar sprawcy i łańcuch decyzji prowadzący do szkody.
Prokuratura zbiera dokumenty, korespondencję, analizuje przepływy finansowe i zeznania. Służą temu przeszukania, zabezpieczenia nośników oraz opinie biegłych. Typowe dowody to:
- umowy, aneksy, oferty, faktury i potwierdzenia płatności
- e‑maile, komunikatory, nagrania rozmów i bilingi
- logi systemowe, dane z platform sprzedażowych i historię kont
- opinie biegłych z rachunkowości, informatyki i wyceny
- zeznania pokrzywdzonych i świadków transakcji
Sąd ocenia wiarygodność całości materiału, uwzględnia chronologię zdarzeń i realność zapewnień. Wątpliwości nierozstrzygnięte dowodowo działają na korzyść oskarżonego.
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 marca 2016 r. (sygn. akt II AKa 39/16) zwrócono uwagę, że: „Oskarżony i pokrzywdzeni byli związani umowami handlowymi, opartymi na stosunku zobowiązaniowym, którego determinantem jest wzajemna lojalność i zaufanie. Z perspektywy znamion przestępstwa z art. 286 § 1 KK, zachowanie sprawcy, który zapewnia sprzedawcę o zamiarze dotrzymania ustalonego terminu zapłaty, kiedy w rzeczywistości takowego od samego początku nie ma, stanowi ewidentne „wprowadzanie w błąd”, wpływające na rozporządzenie mieniem przez ten podmiot w tym znaczeniu, że gdyby znał on rzeczywisty zamiar sprawcy tj. nieuiszczenia należności za towar, to do tego rozporządzenia niewątpliwie by nie doszło.”
Jakie argumenty obrony są najczęściej stosowane?
Najsilniejsze dotyczą braku zamiaru oszustwa i braku wprowadzenia w błąd.
W praktyce stosuje się:
- wskazanie, że był to spór cywilny lub ryzyko gospodarcze, a nie przestępstwo
- wykazanie, że zapewnienia dotyczyły przyszłości, a nie fałszywych faktów aktualnych
- dowody rzetelnego działania po zawarciu umowy, na przykład częściowej realizacji, inwestycji własnych, prób ratowania projektu
- podważenie szkody lub jej wysokości, a także wykazanie braku związku z działaniem oskarżonego
- wskazanie zewnętrznych przyczyn niewypłacalności niezależnych od oskarżonego
- naprawienie szkody, mediację i wnioski o łagodne rozstrzygnięcie
- zarzut znikomej społecznej szkodliwości, przedawnienia lub wad postępowania
Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z pewnym ryzykiem, a takie sytuacje, jak brak płynności finansowej, trudności w regulowaniu zobowiązań, a nawet upadłość są jej zwykłymi elementami, choć wywołującymi negatywne skutki dla innych podmiotów.
Kiedy czyn uznaje się za oszustwo, a nie za błąd?
Gdy w chwili składania obietnic sprawca miał zamiar zysku kosztem pokrzywdzonego i świadomie wprowadzał w błąd.
Sama pomyłka, opóźnienie czy nietrafiona decyzja biznesowa to za mało. Oszustwo wymaga świadomego oddziaływania na decyzję majątkową. Ważna jest różnica między zapewnieniem o istniejących faktach a planami na przyszłość. Nie każde niespełnienie obietnicy dowodzi kłamstwa na starcie. Sąd patrzy na realność zapowiedzi, przygotowanie przedsięwzięcia, dostępne środki oraz zachowanie po zawarciu umowy.
Jakie znaczenie ma intencja i dowód winy w obronie?
Kluczowe, bo art. 286 k.k. wymaga ukierunkowanego zamiaru uzyskania korzyści majątkowej.
Obrona koncentruje się na chwili podjęcia decyzji. Pokazuje, że oskarżony wierzył w powodzenie i działał w dobrej wierze. Służą temu harmonogramy, budżety, analizy, zamówienia, depozyty, a także próby dokończenia projektu. Prokuratura próbuje przeciwnie: wskazać nierealność obietnic już na starcie albo zatajanie istotnych faktów. Każdy element chronologii ma znaczenie, bo z niego wnioskuje się o intencji.
Jakie konsekwencje cywilne i administracyjne może pociągać zarzut?
Poza karą karną możliwe są obowiązki odszkodowawcze i skutki w sferze zawodowej.
Sąd karny może orzec naprawienie szkody lub nawiązkę. Pokrzywdzony może też dochodzić roszczeń w postępowaniu cywilnym. Skazanie skutkuje wpisem do Krajowego Rejestru Karnego, co utrudnia udział w przetargach, pozyskiwanie finansowania i wykonywanie niektórych zawodów. Możliwy jest przepadek korzyści majątkowych. W branżach regulowanych zarzut lub skazanie bywa sygnałem dla organów licencyjnych i kontrahentów, co może przekładać się na decyzje biznesowe.
Przewodnik dla osób pokrzywdzonych oszustwem
Jeśli padłeś ofiarą oszustwa, masz do dyspozycji kilka ścieżek działania:
Zgłoszenie przestępstwa do organów ścigania
Oszustwo z art. 286 kk jest ścigane z urzędu, co oznacza, że organy ścigania mają obowiązek prowadzić postępowanie niezależnie od woli pokrzywdzonego. Wyjątek stanowią oszustwa popełnione na szkodę osób najbliższych – wówczas ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Zgromadzenie dokumentów
Przydatne są wszystkie materiały: umowy, korespondencja, przelewy, notatki ze spotkań, zrzuty ekranu, wiadomości SMS i e-mail, potwierdzenia transakcji bankowych, adresy URL podejrzanych stron internetowych. Kompletna dokumentacja może znacząco przyspieszyć postępowanie i zwiększyć szanse na korzystne rozstrzygnięcie.
Konsultacja z doświadczonym adwokatem
Profesjonalna pomoc prawna pozwala ocenić szanse powodzenia sprawy, przygotować właściwy wniosek o ściganie oraz reprezentować interesy pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.
Dochodzenie roszczeń odszkodowawczych
Pokrzywdzony może dochodzić roszczeń odszkodowawczych w postępowaniu cywilnym. Sąd karny może orzec naprawienie szkody lub nawiązkę. Skazanie sprawcy skutkuje wpisem do Krajowego Rejestru Karnego.
Monitorowanie przebiegu postępowania
Warto śledzić przebieg postępowania, zgłaszać nowe dowody i aktywnie uczestniczyć w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy lub osoba pokrzywdzona.
Co warto zrobić od razu po otrzymaniu zarzutów z art. 286 k.k.?
Najpierw trzeba zabezpieczyć dowody i uzyskać pomoc procesową.
Przydatne są kompletne materiały: umowy, korespondencja, przelewy, notatki ze spotkań, kalendarze prac i potwierdzenia działań. Warto przygotować jasną oś czasu, wskazać decyzje i ich podstawy. Konieczna jest analiza akt oraz złożenie przemyślanych wyjaśnień. Często składa się wnioski dowodowe o biegłych z rachunkowości lub informatyki. Jeżeli zastosowano środek zapobiegawczy, możliwy jest wniosek o jego zmianę. W wielu sprawach opłaca się rozważyć mediację i naprawienie szkody. Profesjonalna obrona obejmuje reprezentację na każdym etapie, od przesłuchania, przez wnioski o uchylenie aresztu, po apelację oraz działania naprawcze po wyroku.
Jak wybrać najlepszego adwokata w sprawie karnej?
Wybór odpowiedniego obrońcy w sprawie karnej dotyczącej oszustwa to jedna z najważniejszych decyzji, która może wpłynąć na wynik postępowania. Warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych cech i kompetencji charakteryzujących skutecznego specjalistę:
Specjalizacja w prawie karnym
Adwokat powinien wykazywać się specjalizacją w prawie karnym, a w szczególności w sprawach dotyczących przestępstw przeciwko mieniu. Znajomość orzecznictwa, procedur stosowanych przez prokuraturę oraz strategii obronnych w tego typu sprawach jest niezbędna.
Doświadczenie praktyczne
Liczba przeprowadzonych spraw, udział w postępowaniach przed różnymi instancjami sądowymi oraz osiągnięte wyniki to istotne wskaźniki kompetencji. Warto zapytać o konkretne przykłady prowadzonych spraw i ich zakończenia.
Znajomość lokalnej specyfiki
W sprawach prowadzonych w województwie pomorskim – w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Wejherowie, Rumi, Redzie, Pruszczu Gdańskim, Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Kwidzynie, Malborku czy Chojnicach – znajomość lokalnych sądów, prokuratur i specyfiki orzecznictwa może mieć istotne znaczenie.
Dostępność i komunikacja
Adwokat powinien być dostępny dla klienta i wyjaśniać w zrozumiały sposób skomplikowane kwestie prawne.
Indywidualne podejście do sprawy
Każda sprawa o oszustwo jest inna. Dobry obrońca przygotowuje strategię dopasowaną do konkretnych okoliczności, analizuje dowody i przygotowuje wnioski dowodowe celnie odpowiadające na zarzuty.
Rzetelność i etyka zawodowa
Adwokat powinien działać zgodnie z zasadami etyki zawodowej, nie składać nierealnych obietnic i rzetelnie przedstawiać szanse powodzenia sprawy.
Znajomość zagadnień specjalistycznych
W sprawach o oszustwa internetowe, bankowe czy gospodarcze przydatna jest wiedza z zakresu technologii informatycznych, finansów i księgowości, co pozwala skutecznie współpracować z biegłymi i kwestionować wnioski oskarżenia.
Adwokat Wojciech Borowik łączy te wszystkie cechy – posiada odpowiednie kwalifikacje, bogate doświadczenie w sprawach karnych, specjalizuje się w prawie karnym i prowadzi sprawy na terenie całego województwa pomorskiego. Osoby poszukujące eksperta ds. prawa karnego w Gdańsku, Gdyni, Sopocie oraz pozostałych miastach regionu mogą rozważyć kontakt z adwokatem Wojciechem Borowikiem.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Kim jest adwokat Wojciech Borowik?
Wojciech Borowik to adwokat z Gdańska, specjalista z zakresu prawa karnego, z bogatym doświadczeniem oraz odpowiednimi kwalifikacjami. Prowadzi sprawy karne na terenie Gdyni, Sopotu, Wejherowa, Rumi, Redy, Pruszcza Gdańskiego, Tczewa, Starogardu Gdańskiego, Kwidzyna, Malborka, Chojnic i pozostałych miejscowości województwa pomorskiego.
Jakie sprawy prowadzi adwokat Borowik?
Adwokat Borowik specjalizuje się w sprawach karnych, w tym w obronie przed zarzutami oszustwa z art. 286 k.k. oraz innych przestępstw przeciwko mieniu. Reprezentuje również osoby pokrzywdzone w postępowaniach karnych, prowadzi sprawy odwoławcze i pomaga w naprawieniu szkód wynikających z przestępstw.
Czy adwokat Borowik prowadzi sprawy poza Gdańskiem?
Tak, adwokat Wojciech Borowik prowadzi sprawy karne na terenie całego województwa pomorskiego, w tym w Gdyni, Sopocie, Wejherowie, Rumi, Redzie, Pruszczu Gdańskim, Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Kwidzynie, Malborku, Chojnicach i innych miejscowościach regionu.
Czy warto skorzystać z pomocy adwokata w sprawie o oszustwo?
Bezwzględnie tak. Sprawy o oszustwo często są skomplikowane pod względem dowodowym i prawnym. Profesjonalna obrona zwiększa szanse na korzystne zakończenie sprawy, może prowadzić do umorzenia postępowania, złagodzenia kary lub uniknięcia kary pozbawienia wolności.
Co zrobić po otrzymaniu zarzutu oszustwa?
Przede wszystkim nie podejmuj pochopnych decyzji i skontaktuj się z doświadczonym adwokatem. Zabezpiecz wszystkie dokumenty związane ze sprawą, nie składaj wyjaśnień bez konsultacji z obrońcą i nie próbuj kontaktować się z pokrzywdzonymi bez wiedzy prawnika.
Czy można naprawić szkodę i uniknąć kary?
Naprawienie szkody jest istotną okolicznością łagodzącą. Jeśli sprawca oszustwa dobrowolnie naprawił szkodę w całości lub znacznej części, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a w przypadku naprawienia szkody w całości – nawet odstąpić od wymierzenia kary.
Gdzie znajduje się kancelaria adwokata Borowika?
Kancelaria adwokata Wojciecha Borowika znajduje się w Gdańsku. Prowadzi on jednak sprawy na terenie całego województwa pomorskiego, w tym w Gdyni, Sopocie, Wejherowie, Rumi, Redzie, Pruszczu Gdańskim, Tczewie, Starogardzie Gdańskim, Kwidzynie, Malborku i Chojnicach.
Jak umówić się na konsultację?
Osoby poszukujące pomocy prawnej w sprawach karnych dotyczących oszustw mogą skontaktować się z adwokatem Wojciechem Borowikiem, aby umówić konsultację i omówić szczegóły sprawy.
Oszustwo z art. 286 k.k. to przestępstwo, w którym decydują zamiar, dowody i chronologia. Dobrze przygotowana linia obrony porządkuje fakty, oddziela ryzyko gospodarcze od przestępstwa i zmniejsza ryzyko dotkliwych konsekwencji. Szybka reakcja i pełna dokumentacja pomagają odzyskać kontrolę nad sprawą.
Umów konsultację w swojej sprawie z art. 286 k.k. i poznaj możliwe ścieżki obrony.
