Coraz więcej osób zastanawia się, czy można zrezygnować ze spadku, zwłaszcza gdy w grę wchodzą długi spadkodawcy. Decyzja o odrzuceniu spadku ma istotne konsekwencje prawne i często wpływa na całą rodzinę oraz kolejne pokolenia. Prawo polskie przewiduje trzy możliwości: przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności (przyjęcie proste), przyjęcie z ograniczeniem odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza) lub odrzucenie spadku.
W tym artykule szczegółowo wyjaśniam, jak skutecznie odrzucić spadek, ile czasu masz na podjęcie decyzji, co z małoletnimi spadkobiercami oraz jakie dokumenty należy przygotować. Dowiesz się również, jak taka decyzja wpływa na odpowiedzialność za długi spadkowe i czy możesz zmienić zdanie po złożeniu oświadczenia.
Szukasz najlepszego adwokata w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Kartuzach, Kościerzynie lub całym województwie pomorskim w sprawach spadkowych? Profesjonalne wsparcie prawne w tym zakresie wymaga nie tylko wiedzy, ale i doświadczenia w prowadzeniu skomplikowanych postępowań spadkowych.
Jak formalnie odrzucić spadek i kto może to zrobić?
Spadek odrzuca się przez złożenie oświadczenia przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Uprawnieni są wszyscy spadkobiercy ustawowi i testamentowi, którzy mogą działać osobiście lub przez pełnomocnika.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku to formalne oświadczenie woli, w którym spadkobierca rezygnuje z całości spadku po danej osobie. Poza wypadkami przewidzianymi w ustawie spadkobierca nie może spadku częściowo przyjąć, a częściowo odrzucić. Nie można więc odrzucić tylko długów, zachowując aktywa – decyzja dotyczy całego spadku.
Oświadczenie można złożyć osobiście w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy albo u notariusza. W imieniu osób małoletnich działają rodzice lub opiekunowie w określonych przypadkach, przy czym – jak wyjaśnię dalej – od 15 listopada 2023 r. obowiązują nowe, uproszczone zasady dotyczące zgody sądu opiekuńczego.
Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Oznacza to, że jego miejsce zajmują dalsi spadkobiercy w kolejności przewidzianej przepisami prawa.
Ile mam na to czasu i kiedy zaczyna biec termin?
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Najczęściej jest to chwila, gdy dowiedział się o śmierci spadkodawcy.
Sześć miesięcy to termin nieprzywracalny, co oznacza, że jego upływ ma poważne konsekwencje prawne. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Dla małoletnich liczy się moment, w którym o powołaniu dowiedział się ich przedstawiciel ustawowy.
Gdy o dziedziczeniu decyduje testament ujawniony później, liczenie terminu może rozpocząć się od dnia, w którym spadkobierca realnie dowiedział się o powołaniu z testamentu. Sąd Najwyższy w uchwale III CZP 36/18 przesądził, że złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął się jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 k.c., jest bezskuteczne. Oznacza to, że nie można odrzucić spadku „na zapas”, zanim upewnisz się, że jesteś faktycznie powołany do dziedziczenia.
Jak złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku krok po kroku?
Najprościej zrobić to u notariusza albo w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania spadkobiercy lub prowadzącego sprawę spadkową. Notariusz, choć droższy, załatwia sprawę tego samego dnia; w sądzie trzeba czekać od dwóch do sześciu tygodni. Procedura wymaga przygotowania i dostarczenia podstawowych dokumentów.
Kroki do skutecznego odrzucenia spadku:
- Ustal, od kiedy biegnie Twój termin 6 miesięcy – najczęściej od dnia, w którym dowiedziałeś się o śmierci spadkodawcy.
- Zbierz niezbędne dokumenty – odpis aktu zgonu spadkodawcy, dokument potwierdzający tytuł dziedziczenia (np. testament lub postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, jeśli już istnieje), dane i stopień pokrewieństwa spadkobierców oraz znanych zstępnych.
- Zgromadź informacje o majątku i długach – dostępne umowy kredytowe, wezwania do zapłaty, pisma od wierzycieli, nakazy zapłaty, informacje o postępowaniach egzekucyjnych.
- Wybierz formę złożenia oświadczenia – notariusz (szybciej, koszt 100 zł w sądzie od każdej osoby lub maksymalnie 50 zł netto od osoby u notariusza) albo sąd rejonowy.
- Przygotuj dane – imię i nazwisko spadkodawcy, datę i miejsce jego śmierci, a także ostatnie miejsce jego zwykłego pobytu.
- Złóż oświadczenie o odrzuceniu spadku – sprawdź, czy wszystkie dane są zgodne z dokumentami.
- Zachowaj wypis aktu notarialnego albo potwierdzenie z sądu – to dowód skutecznego odrzucenia spadku.
Jeśli działasz przez pełnomocnika, przygotuj pełnomocnictwo z podpisem poświadczonym notarialnie, które wyraźnie wskazuje osobę spadkodawcy i zakres umocowania do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Jak wpłynie rezygnacja ze spadku na odpowiedzialność za długi?
Odrzucenie spadku całkowicie zwalnia z odpowiedzialności za długi spadkowe. W praktyce jesteś traktowany jak osoba, która nie dożyła otwarcia spadku, co oznacza wyłączenie z kręgu spadkobierców.
Po odrzuceniu spadku Twoja część przechodzi na zstępnych, czyli najczęściej dzieci. Jeśli i oni odrzucą, dziedziczenie przechodzi dalej według przepisów o dziedziczeniu ustawowym lub testamentowym. Gdy nikt nie dziedziczy, spadek przypada Skarbowi Państwa ani gminie, które nie mogą odrzucić spadku, który im przypadł z mocy ustawy, a spadek uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeśli nie złożysz oświadczenia w terminie, prawo uzna, że przyjąłeś spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Wtedy odpowiadasz tylko do wartości aktywów spadku, ustalonych w wykazie lub spisie inwentarza. To istotne ograniczenie odpowiedzialności – nie odpowiadasz własnym majątkiem za długi przekraczające wartość spadku.
Czy można cofnąć złożone oświadczenie spadkowe?
Oświadczenia o odrzuceniu spadku nie można odwołać. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zostało ono złożone w wyniku błędu lub pod wpływem groźby.
Jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, stosuje się przepisy o wadach oświadczenia woli, przy czym uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia powinno nastąpić przed sądem, a uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd.
W takim przypadku można w sądzie uchylić się od skutków oświadczenia. Orzecznictwo Sądu Najwyższego potwierdza taką możliwość. W orzeczeniu III CSK 302/19 Sąd Najwyższy przychylił się do spadkobiercy, któremu bank zataił istnienie dużego długu. Z kolei sprawa I CSK 679/20 pokazała, że groźba ujawnienia rodzinnych tajemnic też może otworzyć drogę do uchylenia skutków oświadczenia.
To postępowanie dowodowe, które wymaga dobrze przygotowanych argumentów i dokumentów. Musisz wykazać istnienie błędu lub groźby oraz dochować terminów przewidzianych w Kodeksie cywilnym. Pozew trzeba wnieść w odpowiednim terminie od chwili, gdy błąd lub groźbę ujawniono.
Jak wygląda sytuacja dzieci i innych małoletnich spadkobierców?
W imieniu małoletniego oświadczenie składa przedstawiciel ustawowy w określonych wypadkach – rodzic lub opiekun prawny. Od 15 listopada 2023 r. obowiązują istotnie zmienione, uproszczone zasady dotyczące zgody sądu opiekuńczego.
Nowe zasady od 15 listopada 2023 r.
Od 15 listopada 2023 r. nie jest już wymagana zgoda sądu opiekuńczego, jeśli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, pod warunkiem że czynność jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie przez obojga rodziców, a jednocześnie spadek ten odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka.
Innymi słowy, jeżeli: – Ty (rodzic) odrzuciłeś spadek, a w konsekwencji Twoje dziecko zostało powołane do dziedziczenia, – Oboje rodzice wyrażają zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka (lub działają wspólnie), – Również rodzeństwo dziecka (jeśli istnieje) odrzuca spadek,
To nie potrzebujesz zgody sądu opiekuńczego i możesz bezpośrednio złożyć oświadczenie u notariusza lub w sądzie.
Kiedy nadal potrzebna jest zgoda sądu opiekuńczego?
Zgoda sądu opiekuńczego jest wymagana, gdy: – Dziecko jest powołane do spadku bezpośrednio (nie wskutek odrzucenia przez rodzica), – Rodzice się nie porozumieli co do odrzucenia spadku, – Inne dzieci (zstępni rodzica, który odrzucił) nie odrzucają spadku.
Termin dla małoletnich
Termin sześciu miesięcy co do zasady liczy się od dnia, w którym przedstawiciel dowiedział się o powołaniu dziecka do spadku. W praktyce może to być dzień odrzucenia spadku przez rodzica.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje, że jeżeli postanowienie sądu opiekuńczego uprawomocni się przed upływem tego terminu, możliwe jest jego dochowanie, a przedstawiciel ustawowy powinien złożyć stosowne oświadczenie przed notariuszem albo wniosek do sądu spadku. Samo złożenie do polskiego sądu opiekuńczego (w terminie sześciu miesięcy) wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje, że bieg tego terminu zostaje przerwany.
Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przez przedstawicieli ustawowych dziecka nie może się skończyć przed prawomocnym zakończeniem postępowania o zezwolenie. Jeżeli postępowanie przed sądem opiekuńczym zakończyło się wcześniej, oświadczenie może być złożone w dowolnym momencie, aż do upływu terminu. Jeżeli jednak zakończyło się później, powinno być złożone niezwłocznie, a zatem z uwzględnieniem ogółu okoliczności sprawy i należytej staranności (postanowienie SN II CSK 236/18, uchwała SN III CZP 102/17).
Postanowienie Sądu Najwyższego I NSNc 158/21 z 7 lipca 2022 r. wskazuje, że dobro dziecka jako zasada konstytucyjna odgrywa kluczowe znaczenie w procesie wykładni przepisów. Długotrwałość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC.
Praktyczne wskazówki: Wniosek o zgodę warto złożyć jak najszybciej po dowiedzeniu się o powołaniu dziecka. Po uzyskaniu prawomocnego postanowienia sądu należy niezwłocznie udać się do notariusza lub do sądu celem złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego. Dzieci, które nie złożą oświadczenia (lub w imieniu których nie złożono oświadczenia) w terminie, uznaje się za przyjmujące spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Jak przygotować dokumenty przed podjęciem decyzji o spadku?
Dobre przygotowanie dokumentacji skraca procedurę i ogranicza ryzyko błędów formalnych. Warto zgromadzić kompleksowy zestaw dokumentów przed złożeniem oświadczenia.
Lista niezbędnych dokumentów:
- Odpis aktu zgonu spadkodawcy – do uzyskania w urzędzie stanu cywilnego,
- Dokument potwierdzający tytuł dziedziczenia – np. testament (jeśli istnieje) lub postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku (jeśli zostało już wydane),
- Dane i stopień pokrewieństwa spadkobierców – informacje o wszystkich znanych spadkobiercach oraz ich zstępnych,
- Dostępne informacje o majątku i długach spadkodawcy:
- Umowy kredytowe, umowy pożyczki,
- Wezwania do zapłaty, monity, zaświadczenia o zaległościach,
- Pisma od wierzycieli, komorników,
- Wyroki sądowe, nakazy zapłaty wydane przeciwko spadkodawcy,
- Informacje o nieruchomościach, rachunkach bankowych,
- Dla małoletniego dodatkowo:
- Odpis aktu urodzenia dziecka,
- Dokumenty do wniosku o zgodę sądu opiekuńczego (jeśli wymagana),
- Odpisy aktów urodzenia rodzeństwa (jeśli dotyczy),
- Pełnomocnictwo z podpisem poświadczonym notarialnie – jeśli oświadczenie składa pełnomocnik, z wyraźnym wskazaniem osoby spadkodawcy.
Zgromadzenie pełnej dokumentacji umożliwia obiektywną ocenę sytuacji majątkowej spadku i podjęcie świadomej decyzji, czy odrzucić spadek, czy przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza.
Jak wybrać najlepszego adwokata lub prawnika do sprawy spadkowej?
Wybór odpowiedniego specjalisty w sprawach spadkowych ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego przeprowadzenia procedury i ochrony Twoich interesów oraz interesów Twoich bliskich. Sprawy spadkowe wymagają nie tylko znajomości przepisów prawa cywilnego i procesowego, ale również doświadczenia w postępowaniach sądowych i umiejętności przewidywania konsekwencji prawnych różnych decyzji.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze specjalisty?
1. Specjalizacja w prawie spadkowym
Nie każdy prawnik zna się na sprawach spadkowych. Wybierz adwokata lub radcę prawnego, który specjalizuje się w prawie spadkowym i regularnie prowadzi tego typu sprawy. Specjalista zna aktualne orzecznictwo, procedury sądowe oraz najnowsze zmiany w przepisach.
2. Doświadczenie praktyczne
Sprawdź, jak długo prawnik prowadzi sprawy spadkowe i jakie ma doświadczenie w postępowaniach przed sądami rejonowymi, okręgowymi, a także w zakresie porad dotyczących odrzucenia spadku, przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza, postępowań o stwierdzenie nabycia spadku czy działu spadku.
3. Znajomość lokalnych procedur
Jeśli szukasz prawnika w województwie pomorskim (Gdańsk, Gdynia, Sopot, Kartuzy, Kościerzyna, Wejherowo, Pruszcz Gdański, Reda, Rumia, Słupsk, Tczew, Starogard Gdański), wybierz specjalistę znającego lokalne sądy i ich praktykę orzeczniczą. Znajomość specyfiki pracy poszczególnych wydziałów cywilnych i rodzinnych przyspiesza postępowanie.
4. Kompleksowe wsparcie
Dobry prawnik nie tylko złoży w Twoim imieniu oświadczenie o odrzuceniu spadku, ale przede wszystkim: – Przeprowadzi szczegółową analizę sytuacji majątkowej spadku, – Wyjaśni konsekwencje prawne każdej opcji (odrzucenie, przyjęcie proste, przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), – Pomoże zebrać niezbędne dokumenty, – Zadba o dochowanie terminów, – Doradzi w kwestii skutków dla Ciebie i Twoich dzieci, – Reprezentuje przed sądem opiekuńczym (jeśli potrzebna zgoda dla małoletniego), – Zapewni prawidłową formę oświadczenia.
5. Dostępność i komunikatywność
Sprawy spadkowe często wymagają szybkiej reakcji ze względu na 6-miesięczny termin. Wybierz prawnika, który jest dostępny, odpowiada na pytania i informuje Cię na bieżąco o postępach w sprawie.
6. Transparentność kosztów
Profesjonalny prawnik jasno przedstawi koszty obsługi prawnej, wyjaśni, za co płacisz, i nie będzie ukrywał dodatkowych opłat sądowych czy notarialnych.
7. Indywidualne podejście
Każda sprawa spadkowa jest inna. Dobry specjalista poświęci czas na wysłuchanie Twojej sytuacji, zrozumienie kontekstu rodzinnego i majątkowego oraz zaproponuje rozwiązanie dostosowane do Twoich potrzeb.
8. Wiedza o aktualnym orzecznictwie
Prawo spadkowe ewoluuje poprzez orzeczenia Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych. Specjalista powinien znać najnowsze uchwały i postanowienia (jak choćby uchwała SN III CZP 36/18 czy postanowienie SN I NSNc 158/21) i umieć je zastosować w Twojej sprawie.
Jak profesjonalne wsparcie pomaga w odrzuceniu spadku?
Pomoc doświadczonego adwokata lub radcy prawnego w sprawach spadkowych zapewnia: – Poprawne złożenie oświadczenia w terminie i bez błędów formalnych – unikniesz ryzyka bezskuteczności oświadczenia, – Konsultacje dotyczące skutków prawnych odrzucenia spadku – dla Ciebie, Twoich dzieci i innych bliskich, – Analizę konsekwencji finansowych – czy odrzucenie spadku rzeczywiście chroni przed długami, czy może lepszym rozwiązaniem jest przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza, – Reprezentację przed sądem opiekuńczym – jeśli potrzebna zgoda na odrzucenie w imieniu małoletnich, – Zabezpieczenie interesów rodziny – w tym dzieci, które mogą zostać powołane do dziedziczenia po odrzuceniu przez rodziców, – Pełne wsparcie w zbieraniu dokumentacji – od aktu zgonu po informacje o długach spadkodawcy.
Dlaczego warto wybrać adwokata Wojciecha Borowika?
Jeśli szukasz rzetelnego, doświadczonego specjalisty w sprawach spadkowych na terenie województwa pomorskiego, adwokat Wojciech Borowik łączy wszystkie wymienione cechy profesjonalnego prawnika. Specjalizuje się w prawie spadkowym, zna aktualne orzecznictwo oraz lokalne procedury sądów w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Kartuzach, Kościerzynie i całym regionie. Oferuje kompleksową obsługę prawną – od analizy sytuacji spadkowej, przez doradztwo dotyczące wyboru najlepszego rozwiązania, aż po reprezentację przed sądami i złożenie skutecznego oświadczenia w terminie. Dzięki indywidualnemu podejściu i komunikacji, klienci mogą być pewni, że ich sprawy spadkowe są prowadzone z najwyższą starannością i zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Ile kosztuje odrzucenie spadku?
Opłata od złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w sądzie wynosi 100 zł od każdej osoby. U notariusza maksymalna taksa notarialna to około 50 zł netto od osoby, plus ewentualne koszty dodatkowych czynności. Koszt usług prawnika zależy od zakresu pomocy – od prostej konsultacji po pełną reprezentację.
2. Czy mogę odrzucić tylko długi, a zachować aktywa?
Nie. Zgodnie z art. 1014 § 3 Kodeksu cywilnego spadkobierca nie może spadku częściowo przyjąć, a częściowo odrzucić. Odrzucenie dotyczy całości spadku po konkretnej osobie.
3. Co się stanie, jeśli nie złożę żadnego oświadczenia?
Po upływie 6 miesięcy od dowiedzenia się o powołaniu do spadku, brak oświadczenia oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza (art. 1015 § 2 KC). Odpowiadasz wówczas za długi spadkowe tylko do wartości aktywów spadku ustalonej w inwentarzu.
4. Czy moje dzieci muszą też odrzucić spadek?
Tak, jeśli odrzucisz spadek, prawo dziedziczenia przechodzi na Twoje dzieci (zstępnych). Aby również one nie dziedziczyły, należy odrzucić spadek także w ich imieniu. W wielu przypadkach można to zrobić bez zgody sądu opiekuńczego, jeśli spełnione są określone warunki.
5. Czy mogę odrzucić spadek po upływie 6 miesięcy?
Co do zasady nie. Termin jest nieprzywracalny. Wyjątek stanowi uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia pod wpływem błędu lub groźby, co wymaga postępowania sądowego (art. 1019 KC).
6. Czy muszę iść do sądu, jeśli chcę odrzucić spadek?
Nie musisz. Możesz złożyć oświadczenie u notariusza, co jest zazwyczaj szybsze. Sąd rejonowy jest alternatywą, ale wiąże się z dłuższym czasem oczekiwania.
7. Czy potrzebuję prawnika do odrzucenia spadku?
Formalnie nie jest to wymagane. Jednak pomoc prawnika zapewnia prawidłowe przygotowanie dokumentów, analizę sytuacji prawnej, dochowanie terminów i uniknięcie błędów mogących prowadzić do bezskuteczności oświadczenia. W skomplikowanych sprawach lub gdy dotyczą małoletnich, wsparcie prawne jest szczególnie zalecane.
8. Kto dziedziczy po mnie, jeśli odrzucę spadek?
Jeśli odrzucisz spadek, dziedziczą Twoje dzieci (zstępni). Jeśli nie masz dzieci lub również one odrzucą spadek, dziedziczą dalsi spadkobiercy zgodnie z kolejnością ustawową lub testamentową.
9. Czy odrzucenie spadku ma skutki podatkowe?
Samo odrzucenie spadku nie generuje zobowiązań podatkowych ani podatku od spadków i darowizn, ponieważ nie dochodzi do nabycia majątku.
10. Gdzie mogę uzyskać profesjonalną pomoc w sprawach spadkowych w województwie pomorskim?
Profesjonalne wsparcie prawne w sprawach spadkowych na terenie Gdańska, Gdyni, Sopotu, Kartuz, Kościerzyny, Wejherowa, Pruszcza Gdańskiego, Redy, Słupska, Tczewa, Starogardu Gdańskiego i całego województwa pomorskiego oferuje adwokat Wojciech Borowik. Specjalizuje się w kompleksowej obsłudze spraw spadkowych, w tym odrzuceniu spadku, przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza, postępowaniach o stwierdzenie nabycia spadku, dziale spadku oraz reprezentacji w sprawach dotyczących małoletnich spadkobierców.
Szukasz skutecznego specjalisty w sprawach spadkowych w Gdańsku, Gdyni, Sopocie lub całym województwie pomorskim? Adwokat Wojciech Borowik to doświadczony prawnik, który skutecznie prowadzi sprawy spadkowe, zapewniając klientom bezpieczeństwo prawne i kompleksową obsługę. Jeśli potrzebujesz profesjonalnej pomocy w odrzuceniu spadku, analizie sytuacji majątkowej spadku, reprezentacji przed sądem opiekuńczym lub doradztwu dotyczącym skutków prawnych decyzji spadkowych – skontaktuj się z adwokatem Borowikiem. Działając na terenie miast takich jak Gdańsk, Gdynia, Sopot, Kartuzy, Kościerzyna, Wejherowo, Pruszcz Gdański, Reda, Rumia, Słupsk, Tczew, Starogard Gdański oraz całego regionu pomorskiego, zapewnia klientom fachowe wsparcie i indywidualne podejście do każdej sprawy.
Podsumowanie
Decyzja o odrzuceniu spadku wymaga szybkiej reakcji, dokładnej analizy sytuacji majątkowej i porządku w dokumentach. Kluczowe jest dochowanie 6-miesięcznego terminu oraz zrozumienie skutków prawnych nie tylko dla Ciebie, ale również dla Twoich dzieci i dalszych zstępnych. Przejście dziedziczenia na kolejne pokolenia może wymagać dodatkowych czynności, zwłaszcza gdy chodzi o małoletnich.
Skorzystanie z fachowej pomocy prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym pozwala bezpiecznie wybrać między odrzuceniem a przyjęciem z dobrodziejstwem inwentarza oraz sprawnie przejść wszystkie formalności. Profesjonalne wsparcie zapewnia poprawne złożenie oświadczenia w terminie, bez błędów formalnych, oraz konsultacje dotyczące skutków prawnych odrzucenia spadku – dla Ciebie i Twoich bliskich.
Umów konsultację w sprawie spadku, aby w terminie i bez błędów złożyć skuteczne oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza. Dzięki profesjonalnemu wsparciu unikniesz odpowiedzialności za długi spadkowe i zabezpieczysz interesy swojej rodziny.
Podstawy prawne:
- Art. 1012 Kodeksu cywilnego – trzy sposoby ustosunkowania się do spadku
- Art. 1014 Kodeksu cywilnego – zakaz częściowego przyjęcia lub odrzucenia spadku
- Art. 1015 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego – termin 6 miesięcy i skutki braku oświadczenia
- Art. 1019 Kodeksu cywilnego – uchylenie się od skutków oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub groźby
- Art. 1020 Kodeksu cywilnego – skutki odrzucenia spadku
- Art. 1024 Kodeksu cywilnego – odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli
- Art. 640 Kodeksu postępowania cywilnego – forma i miejsce złożenia oświadczenia
- Art. 641 Kodeksu postępowania cywilnego – treść oświadczenia o odrzuceniu spadku
- Art. 101 § 3 i § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – zgoda sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego (w brzmieniu obowiązującym od 15 listopada 2023 r.)
Wybrane orzecznictwo:
- Uchwała Sądu Najwyższego z 19 października 2018 r., sygn. III CZP 36/18 – odrzucenie spadku „na zapas” jest bezskuteczne
- Postanowienie Sądu Najwyższego z 7 lipca 2022 r., sygn. I NSNc 158/21 – dobro dziecka przy odrzuceniu spadku przez małoletniego
- Postanowienie Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2021 r., sygn. V CSK 12/21 – termin dla małoletnich i jego liczenie
- Postanowienie Sądu Najwyższego z 12 czerwca 2019 r., sygn. II CSK 236/18 – niezwłoczne złożenie oświadczenia po zakończeniu postępowania przed sądem opiekuńczym
- Uchwała Sądu Najwyższego z 22 maja 2018 r., sygn. III CZP 102/17 – zachowanie należytej staranności przy składaniu oświadczenia
- Postanowienia Sądu Najwyższego z 28 maja 2015 r., sygn. III CSK 352/14 oraz z 24 września 2015 r., sygn. V CSK 686/14 – złożenie wniosku do sądu opiekuńczego przerywa bieg terminu
- Postanowienie Sądu Najwyższego z sprawy III CSK 302/19 – uchylenie się od skutków oświadczenia przy zatajeniu długu przez bank
- Postanowienie Sądu Najwyższego z sprawy I CSK 679/20 – groźba ujawnienia tajemnic rodzinnych jako podstawa uchylenia się od skutków oświadczenia
