Jak dochodzić wierzytelności ze sprawy karnej?

Odzyskiwanie wierzytelności zwłaszcza pieniężnych, a mianowicie dochodzenie  należności, jest często spotykane w sprawach cywilnych, gdzie w procesie strony dochodzą swoich roszczeń przed sądem cywilnym. Jednak wierzytelności mogą być także dochodzone na podstawie wyroków karnych, np. gdy sąd orzeka na rzecz pokrzywdzonego określoną kwotę tytułem naprawienia szkody wyrządzonej przez osobę skazaną. Jeśli wyrok zasądza zapłatę zobowiązania pieniężnego, to może podlegać on egzekucji komorniczej.

W tym artykule możesz dowiedzieć się:

• kiedy kara ma charakter pieniężny oraz kiedy wyrok karny zawiera roszczenie, które podlega egzekucji komorniczej
• jak dochodzić roszczeń z wyroku karnego
• gdzie należy kierować wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi karnemu
• czy jeśli skazany pozostawał w małżeńskiej wspólności majątkowej, komornik może prowadzić egzekucję z majątku wspólnego.

Kiedy kara ma charakter pieniężny oraz kiedy wyrok karny zawiera roszczenie, które podlega egzekucji komorniczej

Zgodnie z art. 445 kodeksu cywilnego, osoba poszkodowana może ubiegać się o zadośćuczynienie w przypadku wywołania rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności, uszkodzenia ciała, a także gdy zostanie zmuszona za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu. Sąd może także orzec obowiązek naprawienia szkody przez sprawcę na rzecz pokrzywdzonego, co jest środkiem karnym o funkcji kompensacyjnej i może być orzeczone w przypadku skazania za określone rodzaje przestępstw. Sąd może również zdecydować o przyznaniu odszkodowania lub nawiązki dla pokrzywdzonego.

W takich sytuacjach zazwyczaj mamy do czynienia z wyrokiem o charakterze pieniężnym. Wyrok karny może podlegać egzekucji komorniczej, jeśli zawiera roszczenie pieniężne, czyli gdy sąd orzeknie o przyznaniu określonej kwoty dla pokrzywdzonego przez sprawcę. Wtedy roszczenie pieniężne staje się elementem wyroku karnego.

Jak dochodzić roszczeń z wyroku karnego

Aby dochodzić roszczeń z wyroku karnego, należy najpierw uzyskać wyrok, który będzie zawierał orzeczenie o przyznaniu odpowiedniej kwoty dla pokrzywdzonego. Następnie należy złożyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi karnemu. Klauzula wykonalności to oznaczenie wyroku, które umożliwia jego egzekucję, może to być pieczęć sądu nadająca wyrokowi moc wykonalności.

Po uzyskaniu klauzuli wykonalności na wyroku, można następnie skierować sprawę do komornika z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Komornik będzie na podstawie wniosku oraz tytułu egzekucyjnego  prowadził egzekucję należności. W tym celu należy złożyć do komornika odpowiedni wniosek o prowadzenie egzekucji, wraz z odpisem wyroku z klauzulą wykonalności. Komornik przeprowadzi postępowanie egzekucyjne, w którym będzie starał się odzyskać należność na rzecz pokrzywdzonego. 

Gdzie należy kierować wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi karnemu

Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi karnemu należy skierować do sądu.

Jeśli skazany pozostawał w małżeńskiej wspólności majątkowej, komornik może prowadzić egzekucję z majątku wspólnego

Orzeczone w stosunku do jednego z małżonków, pozostających we wspólności majątkowej, kary grzywny, nawiązki i należności sądowe podlegają zaspokojeniu z osobistego majątku skazanego oraz z wynagrodzenia za pracę lub za inne usługi świadczone przez niego osobiście, jak również z praw twórcy wynalazku, wzoru użytkowego oraz projektu racjonalizatorskiego. Jeżeli zaspokojenie z tych źródeł okaże się niemożliwe, egzekucja może być prowadzona z majątku wspólnego. Niemożność zaspokojenia z majątku osobistego skazanego stwierdza się w protokole. 

Warto zauważyć, że  egzekucja z majątku wspólnego jest niedopuszczalna w razie skazania za przestępstwo, którym pokrzywdzony jest małżonek skazanego albo osoby, w stosunku do których małżonek ten obciążony jest obowiązkiem alimentacyjnym.

 W razie skierowania egzekucji do majątku wspólnego, małżonek skazanego może żądać ograniczenia lub wyłączenia w całości zaspokojenia należności, wymienionych powyżej, z majątku wspólnego lub niektórych jego składników, jeżeli skazany nie przyczynił się lub przyczynił się w stopniu nieznacznym do powstania tego majątku albo do nabycia określonych jego składników lub jeżeli zaspokojenie z majątku wspólnego tych należności jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Art. 41 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że jeśli zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, a także z korzyści uzyskanych z jego praw.

Klauzula wykonalności to dokument, który umożliwia prowadzenie egzekucji z majątku osoby zobowiązanej. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim, sąd może nadać klauzulę wykonalności także przeciwko małżonkowi, ograniczając jego odpowiedzialność do majątku objętego wspólnością majątkową, jeśli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Aby jednak uzyskać klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi, należy przedstawić odpowiedni dokument potwierdzający, że wierzytelność powstała w wyniku czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Przepisy postępowania cywilnego odnoszą się do tej kwestii na podstawie odesłania z art. 26 KKW.

Jak dochodzić wierzytelności ze sprawy karnej – Podsumowując

Podsumowując, wyrok karny może być egzekwowany przez komornika, jeśli ma charakter pieniężny, czyli gdy sąd orzeknie o przyznaniu pokrzywdzonemu od sprawcy określonej kwoty. W takiej sytuacji roszczenie pieniężne staje się elementem wyroku karnego i podlega egzekucji komorniczej. Możliwe jest także uzyskanie klauzuli wykonalności na współmałżonka dłużnika, jeśli wierzyciel udowodni, że zobowiązanie wynika z czynności prawnej dokonanej za zgodą tego małżonka. Jednak w przypadku, gdy zobowiązanie nie wynika z czynności prawnej, takiej jak np. obowiązek naprawienia szkody orzeczony w wyroku karnym, nie ma możliwości uzyskania klauzuli wykonalności na współmałżonka i egzekucja może być prowadzona wyłącznie na przykład z majątku osobistego skazanego oraz z jego wynagrodzenia za pracę. Zapoznaj się z naszą ofertą adwokatów do spraw karnych!